-Maltuzijanstvo – ( s. Maltuzijanstvo, e. Malthusianism, f. Malthusianisme, n. Malthusianismus). Maltuzijanstvo je jedna posebna vrsta shvatanja o problemima razvoja stanovnistva. Ona su vezane za ime engleskog ekonomiste Roberta Maltusa (T. R. Malthus, 1766 – 1834) koja je ovakva svoja shvatanja najpotpunije izneo u delu poznatom kao ,,Esej o nacelima Stanovnistva`` ( An Essay on the Principle of Population,1798). Maltus je smatrao da vlada veciti prirodni zakon prema kome se ljudi razmnozavaju po geometrijskoj progresiji ( 1,2,4,8,16,32,64,128…),dok se sredstva za zivot povecavaju po aritmetickoj progresiji (1,2,3,4,5,6,7,8…). Stoga je,po Maltusu, raskorak izmedju broja stanovnistva i raspolozivih sredstava neminovan, pa usled toga jedan broj stanovnistva postaje suvisan. Prema ovom shvatanju, beda je uslovljena prirodnim zakonima i ljudskim strastima. Za nesrecu koju trpe krivi su samo siroke slojevi stanovnistva,jer se nerazumno razmnozavaju. Maltus i njegovi sledbenici- maltuzijanci tvrdili su isto tako da se usled povecanja broja stanovnistva u proizvodnju hrane moraju ukljucivati i sve losije parcele obradive zemlje i da zbog toga deluje i tzv. zakon o opadajucim prinosima koji se manifestuje na takav nacin sto svaki novi utrosak rada i kapitala na ovim parcelama postaje manje proizvodan nego prethodni. Time se dokazivala i nemogucnost apsolutnog zadovoljenja potreba u prehrambenim proizvodima i nalazilo opravdanje bede i nemastine sirokih slojeva stanovnistva u kapitalizmu. Maltus je smatrao da su za otklanjanje nesklada izmedju raspolozivih sredstava za zivot i broja stanovnistva potrebne razne kocnice kao sto su: bolestine, ratovi, moralno obuzdavanje, uzdrzavanje sirotinje od braka itd. One smanjuju broj stanovnistva koje je suvisno,odnosno usporavaju njegov prirast i svode ga na nivo raspolozivih sredstava za zivot.
Koriscena literatura: clanak maltuzijanstvo, politicka enciklopedija, Beograd, 1975, str. 528
Prijem